پروتئین وی یک جزء از مایع شیر است که در فرآیند تولید پنیر به دست میآید. شیر دارای دو نوع پروتئین اصلی است: وی (20%) و کازئین (80%). هنگامی که پنیر تولید میشود،بخش چرب شیر دلمه میبندد و پروتئین وی به عنوان یک محصول جانبی جدا میشود. اگر بسته ماست را باز کرده باشید، احتمالاً متوجه شدهاید که روی ماست مایع زرد شفافی وجود دارد که همان پروتئین وی است.
پنیرسازها در گذشته این بخش را دور میانداختند، اما امروزه این پروتئین به صورت پودر تولید میشود.
این پروتئین از چندین پروتئین کوچک تشکیل شده است، از جمله آلفا-لاکتوزومین، بتا-لاکتاگلوبولین، آلبومین سرم و ایمونوگلوبولینها.این مکمل تمامی 9 اسید آمینه ضروری که بدن قادر به تولید آنها نیست را در ترکیبات خود دارد. از این پروتئین به عنوان مکمل ورزشی و همچنین در غنیسازی مواد غذایی مانند ماکارونی، بستنی، پنیر و تولید شیر خشک استفاده میشود.
۱. کنسانتره WPC:این نوع پروتئین دارای درصد خلوص 70 تا 80 درصد است و با فرآیندهای مایکروفیلتر یا اولترافیلتراسیون تولید میشود. این نوع از پروتئین به عنوان ارزانترین گزینه شناخته میشود و خواص بیولوژیکی بهتری نسبت به انواع دیگر دارد.
۲. ایزوله WPI:این نوع پروتئین خالصتر از نوع کنسانتره است و 90% پروتئین را تشکیل میدهد. این مکمل فاقد چربی، لاکتوز و کلسترول است و برای افرادی که مشکل تحمل لاکتوز دارند مناسب است.
۳. هیدرولیزه WPH:این پروتئین از شیر، نه از آب پنیر، گرفته میشود. این نوع پروتئین از کشک یا شیر دلمه جدا شده و هضم آن سریعتر و آسانتر از سایر انواع است.
فواید مصرف پروتئین وی شامل بالانس کردن مثبت نیتروژن در بدن، افزایش حجم عضلانی، افزایش قدرت عضلانی، کاهش کلسترول بد LDL، بهبود علائم آسم، تقویت سیستم ایمنی بدن، کاهش اشتهای کاذب و کمک به درمان بیماری دیابت نوع ۲ میشود.
در مصرف پروتئین وی نیز باید مواردی مثل حالت تهوع، نفخ شکم، دل درد و سردرد در نظر گرفته شود. افراد حساس به شیر نیز باید با احتیاط مصرف کنند. به طور کلی، این پروتئین از نظر تغذیهای امن بوده و بیشتر افراد میتوانند بدون مشکل آن را مصرف کنند.
روشهای مختلف مصرف پروتئین وی شامل حل کردن آن در آب یا آبمیوه یا استفاده در تهیه غذاهای مختلف میباشد. برخی از افراد ممکن است در مصرف این پروتئین به مشکلات گوارشی برخوردار شوند، ولی این اتفاق در اغلب موارد نیاز به تعدیل مقدار مصرف ندارد.
مصرف پروتئین وی هیچ محدودیت جنسیتی ندارد و همچنین افراد میتوانند آن را جهت افزایش عضلات، ساختار بدن، چربیسوزی و بهبود کارایی ورزشی بهرهوری ببرند. بر اساس تحقیقات، مصرف این مکمل به ازای افراد بانوان ممنوع نیست و تأثیرات مشابهی را بر روی آنها دارد. تصورات نادرست در خصوص از دست رفتن ظرافت بانوان اثبات نشدهاند.
اگرچه مصرف پروتئین وی معمولاً با بروز جوش پوستی ارتباط ندارد، اما در برخی افراد ممکن است حساسیت به پروتئین وی وجود داشته باشد و باعث بروز جوش پوستی شود. در این صورت، تعدیل مقدار مصرف ممکن است به بهبود وضعیت کمک کند.